Nguyên Tắc Dịch Thuật Cho Người Mới Bắt Đầu

Trong bài viết này, Dịch thuật CVN cung cấp các nguyên tắc dịch thuật cho người mới bắt đầu, bao gồm phần “quy tắc” và phần “tùy chọn”.

Phần “quy tắc” bao gồm các quy định phải được tuân thủ trong tất cả các văn bản tiếng Anh viết. Khi xem xét các bản dịch, nếu chúng tôi phát hiện một đoạn nào đó không tuân theo quy tắc cụ thể được nêu trong phần này, chúng tôi sẽ ghi chú đoạn này là một lỗi. Điều này sẽ ảnh hưởng đến điểm số của công việc đó và do đó ảnh hưởng đến điểm tổng kết của phiên dịch viên.

Phần “tùy chọn” bao gồm các tùy chỉnh cho các yếu tố nhất định của văn bản, trong đó có hai hoặc nhiều tùy chọn đúng ngữ pháp như nhau có thể tồn tại.

Nếu phát hiện bản dịch không tuân theo các nguyên tắc trong phần này, chúng tôi sẽ ghi chú lại trong bài đánh giá của bạn, nhưng chúng tôi sẽ không đánh dấu đây là lỗi, nghĩa là điều này sẽ không ảnh hưởng đến điểm số của bạn.

Để có trải nghiệm phiên dịch tốt nhất, chúng tôi khuyên bạn nên xem lại tất cả các quy tắc và tùy chọn đã nêu trên và cố gắng hợp nhất những điều này vào bài viết của bạn.

Hãy nhớ rằng đây là những quy tắc ngữ pháp của ngôn ngữ Anh. Khi xem xét bản dịch, nếu chúng tôi nhận thấy đoạn văn đó vi phạm một trong các quy tắc trong phần này, chúng tôi sẽ đánh dấu đoạn đó là lỗi. Điều này sẽ ảnh hưởng đến điểm tổng kết của người phiên dịch. Hãy dành một chút thời gian để tìm hiểu những điều cơ bản này và đảm bảo rằng bạn đã nắm vững các quy tắc này.

Các lưu ý được đề xuất cho bản dịch từ tiếng Trung sang tiếng Anh :

  • Tránh dịch quá mức
  • Tránh những sai lầm phổ biến

Những Nguyên Tắc Cơ Bản Về Dấu Trong Dịch Thuật

nguyen-tac-dich-thuat
Nguyên tắc cơ bản khi dịch thuật

1. Dấu chấm câu

* Xin lưu ý: Sử dụng dấu câu có thể khác nhau giữa các ngôn ngữ. Sử dụng dấu câu thích hợp nhất khi dịch sang tiếng Anh vì tài liệu gốc có thể chứa dấu câu hoặc ký hiệu dành riêng cho ngôn ngữ. Ngay cả khi ký hiệu dấu câu được sử dụng trong cả ngôn ngữ nguồn và tiếng Anh, bạn không nên tự động sao chép dấu câu được tìm thấy trong văn bản nguồn, vì nó có thể không phải là lựa chọn thích hợp nhất trong tiếng Anh.

Dấu chấm câu

  • Sử dụng dấu chấm câu (.) ở cuối mỗi câu. Mỗi dấu chấm câu phải được theo sau bởi một khoảng trắng.
  • Ví dụ: Đây là một ví dụ. Vui lòng làm theo định dạng này.
  • Khi dấu ngoặc đơn được sử dụng để bao quanh một câu độc lập, dấu chấm nằm trong dấu ngoặc đơn.
    • Ví dụ: Bob rất hào hứng khi mua hoa tặng bạn gái nhân ngày sinh nhật của cô ấy. (Anh ấy chưa bao giờ làm điều này trước đây.)

Dấu chấm hỏi

  • Không sử dụng dấu chấm hỏi trong lời nói gián tiếp.
    • Ví dụ: Người quản lý hỏi khi nào đoàn đại biểu sẽ đến.

Dấu chấm than

  • Dấu chấm than thường tránh sử dụng trong các ngữ cảnh trang trọng.

Dấu phẩy

  • Sử dụng dấu phẩy ở cuối danh sách các mục để phân biệt giữa các từ và nhóm từ.
  • Ví dụ: “Cô ấy kể một câu chuyện không có thực về cha cô ấy, một tên trộm giày và người nông dân trồng xoài.” (Cha vừa là kẻ trộm giày vừa là người trồng hoa quả nhiệt đới)
  • Ví dụ: “Cô ấy kể một câu chuyện không có thực về cha cô ấy, một tên trộm giày và người nông dân trồng xoài.” (Cha vừa là kẻ trộm giày vừa là người trồng hoa quả nhiệt đới).
  • Sử dụng dấu phẩy để phân tách hai tính từ hoặc từ “và” có thể được thay thế vào.
  • Ví dụ: Tôi đã mua cho cháu gái một con thú nhồi bông gấu Bắc Cực lớn, nhiều lông.
  • Ví dụ: Anh ấy mua một chiếc xe hơi sang trọng đắt tiền. (“Xe đắt tiền và sang trọng” không có ý nghĩa, vì vậy không thể sử dụng dấu phẩy.)
  • Sử dụng dấu phẩy ở cuối các từ, v.v., 

Ví dụ: Hôm nay, ông cố của tôi đã tròn 100 tuổi, ông đã có sinh nhật thứ 100 của mình.

  • Ví dụ: Tôi thưởng thức tất cả các loại đồ ăn Nhật Bản (ví dụ: sushi, tempura, mì soba).
  • Sử dụng dấu phẩy sau ngày của tháng và làm dấu phân cách hàng nghìn cho các số trên 999.
    • Ví dụ: June 7th, 2010 (không phải June, 7th, 2010 or June, 7th 2010)
    •  Ví dụ: 3,000 (không phải 3000)

Dấu chấm phẩy

  • Sử dụng dấu chấm phẩy để nối hai mệnh đề độc lập.
    • Ví dụ: Đề xuất có 30 trang; đừng nản lòng.
  • Sử dụng dấu chấm phẩy cho danh sách các mục có chứa dấu câu bên trong.
    • Ví dụ: Chúng tôi đã đi du lịch đến New Orleans, Louisiana; Sanfrancisco, California; và Seattle, Washington.
  • Sử dụng dấu chấm phẩy nếu phó từ (tuy nhiên, vì vậy, do đó, thực sự, theo đó, ngoài ra, do đó) được sử dụng để chuyển từ mệnh đề độc lập này sang mệnh đề khác.
    • Ví dụ: Dự luật chăm sóc sức khỏe cuối cùng đã được thông qua; nhưng cuộc tranh luận vẫn tiếp tục.
  • Sử dụng dấu hai chấm khi liệt kê các nội dung.
    • Ví dụ: Vui lòng xác nhận những điều sau: ngày, tên và số lượng khách sẽ tham dự.

Dấu gạch ngang

  • Sử dụng dấu gạch ngang (-) khi có sự thay đổi đột ngột trong suy nghĩ hoặc kết thúc câu bất thình lình.
    • Tạo dấu gạch ngang trên máy Mac: giữ phím shift + tùy chọn và nhấn dấu gạch ngang (-)
    • Tạo dấu gạch ngang trên PC: giữ phím alt và nhập 0151
    • Ví dụ: Anh ấy đã biến nó thành nhiệm vụ của mình – nhiệm vụ duy nhất của anh ấy – là nói với họ về những gì đã xảy ra.
  • Sử dụng dấu gạch ngang (-) khi biểu thị một phạm vi giá trị (chẳng hạn như ngày, giờ hoặc số) hoặc khi thiết lập mối quan hệ giữa hai từ.
    • Tạo dấu gạch ngang trên máy Mac: nhấn giữ vào tùy chọn + dấu gạch ngang 
    • Tạo dấu gạch ngang trên PC: nhấn giữ phím alt và nhập 0150
    • Ví dụ: Độ tuổi 18–21, mối quan hệ bệnh nhân – bác sĩ

Dấu ngoặc kép

  • Sử dụng dấu ngoặc kép (”“) khi trích dẫn các câu từ đã nói. Dấu ngoặc kép cũng có thể được sử dụng khi một số từ nào đó được nhấn mạnh để tăng thêm hiệu quả (tức là, trong trường hợp châm biếm hoặc mỉa mai, đôi khi cũng có thể sử dụng một từ hoặc chữ cái làm ví dụ hoặc khi chỉ ra một số danh từ riêng, v.v.).
    • Ví dụ: Cô ấy hỏi anh ấy, “Anh có thể ghé qua cửa hàng trên đường về nhà không?”
    • Ví dụ: Nhiều người tin rằng luật được thông qua vì lý do “chính trị” chứ không phải vì lý do “xã hội”.
  • Sử dụng dấu ngoặc kép (‘ ‘) chỉ khi có những trích dẫn trong dấu ngoặc kép..
    • Ví dụ: Bob giải thích, “Tôi muốn chơi nhạc nhưng sau đó Sally nói, ‘Không đời nào! “
  • Dấu chấm, dấu phẩy (,), dấu chấm hỏi (?), Dấu chấm than (!),.., phải nằm trong dấu ngoặc kép. Nếu cụm từ được trích dẫn độc lập với dấu câu thì dấu chấm hỏi hoặc dấu chấm than sẽ nằm ngoài dấu ngoặc kép, tuy nhiên, dấu phẩy và dấu chấm luôn nằm trong phần trích dẫn cuối cùng.
  • Ví dụ: Gandhi đã từng nói, “Mắt đổi mắt chỉ làm cho thế giới mù lòa.”
  • Ví dụ: Bạn có thể giải thích câu trích dẫn, “Mắt đổi mắt”?
  • Dấu chấm phẩy (;), dấu hai chấm (:), v.v. nên nằm ngoài dấu ngoặc kép.
    • Ví dụ: Luật sư phản đối trích dẫn như sau: “Đó là một câu chuyện thú vị và tuyệt v, nhưng thiếu giá trị cốt lõi.”
    • Ví dụ: Người đàn ông vô gia cư thốt lên “Death to America”; không có phản ứng từ đám đông.

Hô ngữ

  • Có hai trường hợp sử dụng dấu móc lửng:
  • Để đánh dấu sự sở hữu.
    • Ví dụ: David’s car [số ít]
    • Ví dụ: Bess’s drill [số ít kết thúc bằng s]
    • Ví dụ: children’s playground [danh từ số nhiều] Ví dụ: footballers’ wives [số nhiều kết thúc bằng s].
  • Để đánh dấu nơi mà một chữ cái hoặc các chữ cái đã bị bỏ sót.
    • Ví dụ: don’t => do not
    • Ví dụ: can’t=> cannot
  • Lưu ý rằng “nó” thuộc ngôi thứ hai. Không sử dụng “nó” làm sở hữu cách.
    • Ví dụ: it’s => it is.

Dấu ngoặc

  • Nếu toàn bộ câu được đặt trong ngoặc thì dấu chấm cuối cùng cũng phải nằm trong ngoặc.
    • Ví dụ: [Chúng tôi đã đi mua sắm.]

Dấu chấm lửng

  • Dấu chấm lửng trong tiếng Anh luôn được đánh dấu bằng ba dấu chấm. Nếu dấu chấm lửng ở cuối câu, không thêm dấu chấm thứ tư. Không được có khoảng trắng trước các dấu câu cuối câu khác.
    • Ví dụ: Anh ấy với lấy con dao của mình…
    • Ví dụ: Đó là… một quả dứa ?!

Những Nguyên Tắc Cơ Bản Về Chính Tả Trong Dịch Thuật

Chính tả tiếng Mỹ khác với chính tả với tiếng Anh

Dịch Thuật CVN sử dụng chính tả kiểu Mỹ trừ khi khách hàng yêu cầu khác.

Những Nguyên Tắc Cơ Bản Về Ngữ Pháp Trong Dịch Thuật

Từ ghép

  • Tránh gạch nối các danh từ nếu có thể và tạo các từ ghép có hoặc không có dấu cách.
    • Ví dụ:  Eye shadow (không phải eye-shadow)
    • Ví dụ: Breakdown (không phải break-down).
  • Sử dụng dấu gạch ngang để làm rõ nghĩa.
    • Ví dụ: Man-eating shark vs. man eating shark

A so với An

  • Phát âm của từ quyết định việc bạn sử dụng a hay an, không phải dựa vào chữ cái đầu tiên của từ đó là nguyên âm hay phụ âm.
  • Sử dụng “a” cho những trường hợp sau: phát âm là h, u dài (hoặc eu) 
    • Ví dụ: a utopia, a horse

Viết hoa

  • Viết hoa danh hiệu của một người nếu nó đứng trước tên của họ và viết thường danh hiệu nếu nó đứng sau tên.
    • Ví dụ: President Barack Obama vs. Barack Obama, the president
  • Viết hoa tên ngôn ngữ.
    • Ví dụ: ngôn ngữ tiếng Anh, khách hàng nói tiếng Đức, sinh viên Nhật Bản
  • Viết hoa tên và tên rút gọn / viết tắt của các chức vụ, văn phòng thuộc chính phủ, phi chính phủ và doanh nghiệp. Trong 4 ví dụ sau, cả dạng đầy đủ và rút gọn đều phải được viết hoa.
    • Ví dụ: Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hoặc Tòa án Tối cao, Giám đốc điều hành hoặc Giám đốc điều hành.
  • Viết hoa từ đầu tiên của dấu ngoặc kép.
    • Ví dụ: Cô ấy hỏi anh ấy, “Anh có thể ghé qua cửa hàng trên đường về nhà không?”

Con số

  • Các số từ 0 – 9 nên được viết ra. Các số lớn hơn 9 nên được viết ở dạng số. Xin lưu ý rằng dấu phẩy được sử dụng cho các số nguyên trên một nghìn. Các số trên một triệu nên được rút ngắn và viết bằng dấu chấm.
    • Ví dụ: Sally có hai anh trai và một em gái.
    • Ví dụ: Google sử dụng hơn 10.000 người.
    • Ví dụ: Doanh thu của công ty đạt $3.5 tỷ trong năm nay. (không phải $ 3,500,000,000)
  • Để duy trì tính nhất quán, nếu các số nhỏ hơn và lớn hơn 9 được sử dụng trong cùng một câu, thì tất cả các số đó phải được viết ở dạng số.
    • Ví dụ: Họ có 4 con chó, 8 con mèo, 24 con cá và 3 con ếch. (không phải Họ có bốn con chó, tám con mèo, 24 con cá và ba con ếch.)

Tiền tệ

  • Để các số ở dạng số và sử dụng ký hiệu tiền tệ thay vì viết tên đơn vị tiền tệ. Ngoài ra, hãy bao gồm quốc gia xuất xứ nếu đơn vị tiền tệ được sử dụng ở nhiều quốc gia.
    • Ví dụ: US$1,000 (không phải 1.000 đô la Mỹ)
    • Ví dụ: ¥ 1,000 (không phải 1,000 Yên)

Danh từ riêng

  • Cách dịch một danh từ riêng phụ thuộc vào thông tin được truyền đi. Yếu tố quyết định là cách dịch danh từ riêng ảnh hưởng đến khả năng của người đọc trong việc xác định địa điểm / sự vật cụ thể đang được đề cập đến.
    • Ví dụ: Herr Tiger Smith -> Mr. Tiger Smith
    • Ví dụ: Krankenhaus Waldfriede -> Bệnh viện Waldfriede
    • Ví dụ: Göltzschtalbrücke -> Cầu Göltzschtal
    • Ví dụ: Römerstraße 7, Köln -> Römerstraße 7, Cologne
    • Ví dụ: 淡水河 -> Danshui River 10
    • Ví dụ: 台大 醫院 -> Bệnh viện Đại học Quốc gia Đài Loan.

Những Nguyên Tắc Cơ Bản Về Ngữ Pháp Trong Dịch Thuật

Dấu phẩy

  • Dịch Thuật CVN sử dụng dấu phẩy Oxford (hoặc theo từng chuỗi).
    • Ví dụ: Chúng tôi đã mua chuối, táo và cam.
    • Ví dụ: Tôi đã sơn ngôi nhà màu đỏ, vàng, hồng, tím và xanh lam.

Phần nghiêng so với phần trích dẫn

  • Nếu có thể, hãy sử dụng chữ in nghiêng cho tên sách đã xuất bản, tạp chí định kỳ, phim, chương trình truyền hình, vở kịch và tên tàu, tàu ngầm, máy bay, tàu vũ trụ và vệ tinh.
    • Ví dụ: Chúng tôi đã xem một buổi biểu diễn As You Like It trên du thuyền của chúng tôi trên tàu Grand Princess.
  • Nếu có thể, hãy sử dụng trích dẫn cho tên các tác phẩm được xuất bản trong các tác phẩm lớn hơn và in nghiêng các tác phẩm lớn hơn.
    • Ví dụ: Anh ấy tham khảo bài báo “Đại tu lại cuộc bầu cử của cử tri California”, xuất hiện trên tờ New York Times của tuần này .
  • Nếu có thể, hãy sử dụng chữ in nghiêng cho các từ và cụm từ nước ngoài, trừ khi chúng được sử dụng phổ biến. (Một số từ nước ngoài thường được sử dụng bao gồm: ibid., Et al., V.v.)
    • Ví dụ: Anh ấy cảm thấy mình đã bắt được Zeitgeist trong công việc của mình.

Viết hoa

  • Chỉ viết hoa chữ cái đầu tiên của tiêu đề.
    • Ví dụ: Phần A: Giới thiệu ngắn gọn về công ty của chúng tôi

Giờ / Ngày

  • Mặc định nên sử dụng hệ thống 12 giờ trừ khi khách hàng yêu cầu khác.
    • Ví dụ: 3:00 chiều (15:00)
  • Ngày tháng nên được viết Month Day, Year. Hậu tố thứ tự phải được bao gồm trong ngày.
    • Ví dụ: June 7th, 2010 (không phải 7th June 2010 or June 7, 2010)

Những Nguyên Tắc Cơ Bản Về Văn Phong Trong Dịch Thuật

Rút gọn và Viết tắt

  • Tránh sử dụng các từ rút gọn trong văn phong trang trọng. Các từ rút gọn chỉ có thể được sử dụng trong văn phong thân mật, chẳng hạn như tweet và user reviews, nếu văn bản gốc cũng được viết theo phong cách thân mật.
    • Ví dụ: Street (không phải St.)
    • Ví dụ: Cannot (không phải can’t)
    • Ví dụ: It is (không phải it’s)
  • Các từ viết tắt cũng có thể được sử dụng tùy thuộc vào ngữ cảnh. Nếu một danh từ riêng dài hơn xuất hiện nhiều lần trong văn bản và có từ viết tắt phổ biến, hãy xác định từ viết tắt đó vào lần đầu tiên tên được đề cập, sau đó sử dụng từ viết tắt đó trong suốt phần còn lại của văn bản.
    • Hội đồng Phiên dịch, Nhà thuật ngữ học và Phiên dịch Canada (CTTIC) hôm nay thông báo rằng số thành viên đã tăng 10,5% trong năm ngoái. CTTIC đã trình bày số liệu thống kê hội viên đang được quan tâm trên trang web chính thức của họ, làm cơ sở cho thực tế là ngành đang phát triển với tốc độ chóng mặt.

Văn phong thân mật trái với văn phong trang trọng / Văn phong doanh nghiệp

  • Các bản dịch phải phản ánh chính xác văn bản gốc về ý nghĩa cũng như phong cách viết. Tùy thuộc vào ngữ cảnh, văn phong thân mật (phóng đại các từ hoặc chữ cái nào đó và / hoặc sử dụng tiếng lóng) được chấp nhận. Người dịch phải sử dụng khả năng phán đoán tốt nhất của mình khi chọn phong cách viết. Nếu nghi ngờ, hãy hỏi khách hàng mà họ thích.
    • Phong cách viết thân mật
      • Ví dụ: Tôi THỰC SỰ rất thích buổi hòa nhạc của Lady Gaga. Bạn nên đi với chúng tôi !!!
    • Phong cách viết trang trọng
      • Ví dụ: Tôi muốn bày tỏ sự thất vọng của tôi khi không thể tham dự sự kiện cùng bạn.

Những Nguyên Tắc Cơ Bản Về Định Dạng Trong Dịch Thuật

Định dạng – Chung

  • Cấu trúc chung và cách sử dụng ngắt đoạn hoặc ngắt dòng (bất kể đó là văn bản hay bản  dựa trên tệp) phải hoàn toàn tuân theo và khớp với tài liệu nguồn ban đầu.
  • Ví dụ: Nếu văn bản gốc có 3 đoạn, bản dịch cũng phải như vậy.dịch
  • Ví dụ: Không biến một danh sách thành một đoạn văn, hoặc ngược lại.
  • Sử dụng dấu câu thích hợp nhất khi dịch sang tiếng Anh, vì tài liệu gốc có thể chứa dấu câu hoặc ký hiệu dành riêng cho ngôn ngữ.
    • Ví dụ: 5 分 待 ち ま し た 。。。 sẽ được dịch sang tiếng Anh là: Đã 5 phút… (không có dấu ‘。。。’ trong tiếng Nhật)

Bản dịch dựa trên văn bản

  • Các hộp văn bản dịch trên trang web của Dịch Thuật CVN không hỗ trợ HTML, do đó, loại phông chữ, kích thước, màu sắc và kiểu nhất quán không thể áp dụng được.

Bản dịch dựa trên tập tin

  • Sử dụng cùng loại phông chữ, kích thước và màu sắc như văn bản gốc
  • Duy trì các kiểu phông chữ thích hợp (đậm, nghiêng, gạch dưới) như văn bản gốc.
  • Bản dịch có thể dài hơn văn bản gốc và tạo ra các vấn đề về định dạng.

Bài viết “Nguyên Tắc Dịch Thuật Cho Người Mới Bắt Đầu” với mục đích mang lại cho những người đang có ý định theo học ngôn ngữ nói chung và ngành dịch thuật nói riêng biết thêm nhiều kiến thức. Hy vọng, một ngày không xa bạn có thể trở thành một biên dịch viên, phiên dịch viên chuyên nghiệp.

+ Xem thêm bài viết: Dịch vụ dịch thuật chuyên nghiệp

Nếu bạn có nhu cầu tìm kiếm công việc dịch thuật thì hãy liên hệ ngay với công ty dịch thuật CVN để được tư vấn miễn phí và nhận được các thông tin tuyển dụng dịch thuật sớm nhất nhé.