Do ngôn ngữ mang tính linh hoạt nên người dịch phải học cách phát triển kỹ năng dịch của mình để biết khi nào nên dịch trực tiếp hay dịch gián tiếp.
Bạn Nên Chọn Dịch Trực Tiếp Hay Dịch Gián Tiếp
Ngoài viêc thông thạo tiếng mẹ đẻ, khả năng thích ứng và điều chỉnh nhanh chóng, cũng như có hiểu biết sâu về các đặc điểm, sắc thái của ngôn ngữ, một dịch giả còn phải biết khi nào dịch theo nghĩa đen, dịch trực tiếp hay dịch gián tiếp thoát ý, sáng tạo.
Bản dịch trực tiếp hay còn gọi là dịch theo nghĩa đen, như tên của nó, bạn sẽ dịch nguyên văn theo bản gốc. Trong thế giới dịch thuật, nó cũng có thể áp dụng với các bản dịch kỹ thuật, bản dịch pháp lý, y tế, trong một số bản dịch khác.
Giám đốc Công ty dịch thuật CVN cho biết: “Mục tiêu cuối cùng của bất kỳ phương pháp dịch đều là hướng đến độc giả. Và điều quan trọng nhất là họ phải hiểu cái mà họ đang đọc là gì? Mục đích của việc dịch là tạo điều kiện thuận lợi để hiểu một văn bản bằng một ngôn ngữ khác và đó chính là tiêu chuẩn hàng đầu quyết định khi nào nên dịch trực tiếp và khi nào nên gián tiếp”.
Khi cần dịch các văn bản sáng tạo, chẳng hạn như thơ, bài hát hoặc tiểu thuyết, một bản dịch gián tiếp, thoát ý hoặc sáng tạo là cách dịch phù hợp hơn. Với văn bản thuộc thể loại văn học, các yếu tố như nhịp điệu hay hình ảnh của lời nói, lời văn giúp thể hiện ý nghĩa tổng thể của tác phẩm, vì vậy điều quan trọng là phải duy trì những yếu tố này trong quá trình dịch. Để làm như vậy, người dịch phải có khả năng hiểu được ý nghĩa, hàm ý của tác phẩm văn học và dịch nó theo cách dễ hiểu, dễ tiếp cận nhất nhưng vẫn duy trì được tính sáng tạo của bài văn.
Loại kỹ năng dịch này đòi hỏi dịch giả phải có có nền tảng kiến thức văn học vững chắc. Và lưu ý rằng với bản dịch gián tiếp, thoát ý, người dịch có thể dịch hơi lệch khỏi văn bản nguồn nhưng điều này không có nghĩa là họ có thể tự do đưa cảm xúc cá nhân của mình vào bài dịch.
Theo Martinez, “Nhiều người vẫn cho rằng việc dịch thuật chỉ đơn giản là việc điều chỉnh xen kẽ giữa hai ngôn ngữ. Khái niệm dịch trực tiếp và dịch gián tiếp đã chứng minh điều ngược lại. Dịch thuật là một lĩnh vực đòi hỏi rất nhiều, yêu cầu người dịch phải có sức chịu đựng về tinh thần, và phải có trình độ nhất định để biết được các từ ngữ nên được xử lý như thế nào”.